Intel từng là “người dẫn đường” cho ngành công nghiệp chip toàn cầu, được xem là biểu tượng đổi mới sáng tạo, đóng vai trò dẫn dắt xu hướng máy tính cá nhân (PC revolution), khẩu hiệu “Intel Inside” xuất hiện trên hầu hết các máy tính cá nhân trong suốt thập niên 1990–2000, Người tiêu dùng mặc định coi Intel là lựa chọn số một về chip.
Với vị thế tài chính vững chắc, vốn hóa thị trường từng đứng đầu trong ngành, lợi nhuận cao và biên lợi nhuận ổn định.
Intel từng được xem là “niềm tự hào của nước Mỹ” trong lĩnh vực bán dẫn, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.
TÌNH TRẠNG SA SÚT CỦA INTEL HIỆN NAY:
1. Doanh thu trì trệ, lợi nhuận sụt giảm: Nhiều quý liên tiếp lỗ, quý II/2024 lỗ 1,61 tỷ USD, quý II/2025 lỗ tăng lên 2,9 tỷ USD.
2. Mất thị phần cốt lõi: Bị AMD vượt mặt trong mảng chip PC và máy chủ.
3. Thất thế trong mảng AI: Gần như không có chỗ đứng khi Nvidia thống trị thị trường chip AI.
4. Quản lý yếu kém kéo dài: Nhiều năm đầu tư dàn trải, thiếu kỷ luật tài chính, xây nhà máy trước khi có đơn hàng.
5. Xưởng đúc chip (foundry) chưa hiệu quả: Kế hoạch cạnh tranh TSMC tiêu tốn hàng chục tỷ USD nhưng chưa đem lại kết quả.
6. Biên lợi nhuận thu hẹp: Chỉ còn một nửa so với đỉnh lịch sử, làm giảm sức cạnh tranh tài chính.
7. Vốn hóa tụt xa đối thủ: Hiện khoảng 90 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với AMD (270 tỷ USD) và Nvidia (4.230 tỷ USD).
Từ tình hình hiện tại, có thể thấy rõ CÁC NGUYÊN NHÂN làm cho Intel trở nên sa sút:
1. Quản trị yếu kém và quyết định chiến lược sai lầm
– Intel trong nhiều năm đầu tư dàn trải, thiếu sự tập trung vào công nghệ cốt lõi.
– Cách quản lý quan liêu, nhiều tầng nấc khiến quá trình ra quyết định chậm chạp, kém linh hoạt so với AMD hay Nvidia.
– Việc xây dựng nhà máy trước khi có đơn hàng thể hiện sự thiếu kỷ luật tài chính.
2. Thất bại trong đổi mới công nghệ
– Intel chậm chân trong việc phát triển các tiến trình sản xuất chip tiên tiến để Samsung vượt lên.
– Các công nghệ AI, GPU – xu hướng mới của ngành – Intel gần như không tạo được dấu ấn, nhường sân chơi cho Nvidia.
3. Mất thị phần vào tay đối thủ
– Trong mảng PC và server – vốn là trụ cột doanh thu, Intel bị AMD chiếm dần thị phần nhờ chip hiệu suất cao và giá cạnh tranh.
– Trong mảng chip AI, Nvidia chiếm thế độc tôn, còn Intel gần như bị loại khỏi cuộc chơi.
4. Biên lợi nhuận suy giảm và gánh nặng chi phí
– Lợi nhuận ròng liên tục giảm, biên lợi nhuận bị cắt một nửa so với giai đoạn đỉnh cao.
– Các khoản chi khổng lồ cho R&D, xây nhà máy, và tái cấu trúc nhân sự trở thành gánh nặng tài chính lớn.
5. Mất vị thế cạnh tranh trên thị trường vốn
– Vốn hóa thị trường Intel tụt dốc, hiện chỉ còn khoảng 90 tỷ USD, kém xa AMD (270 tỷ) và Nvidia (4.230 tỷ).
– Cổ phiếu tăng trưởng thấp hơn nhiều so với đối thủ, làm suy giảm niềm tin của nhà đầu tư và hạn chế khả năng huy động vốn cho đổi mới.
CHIẾN LƯỢC CẢI TỔ CỦA CEO LIP-BU TAN
1. Cắt giảm nhân sự mạnh tay: Giảm lực lượng lao động còn 75.000 cuối năm 2025 (giảm 22% so với 2024), loại bỏ 50% cấp quản lý trung gian.
2. Thắt chặt kỷ luật tài chính: “Không còn tấm séc trắng”, chỉ đầu tư khi có hiệu quả kinh tế rõ ràng.
3. Chiến lược nhà máy linh hoạt: Chỉ xây nhà máy khi có nhu cầu thực sự từ khách hàng; giãn tiến độ Ohio, dừng kế hoạch ở Ba Lan và Đức.
4. Tập trung công nghệ chip tiên tiến: Đẩy nhanh 18A để dùng cho sản phẩm nội bộ, rút lui nếu không tìm khách hàng lớn cho thế hệ 14A.
5. Thoái vốn mảng không cốt lõi: Bán phần lớn cổ phần Altera cho Silver Lake (8,75 tỷ USD), tách NEX thành công ty độc lập.
6. Tái phân bổ nguồn lực toàn cầu: Hợp nhất hoạt động đóng gói chip tại Costa Rica về Việt Nam và Malaysia.
7. Đặt mục tiêu tiết giảm chi phí: Giảm 17 tỷ USD chi phí vận hành trong năm nay để cải thiện lợi nhuận.
Từ những sai lầm trên của intel, có thể rút ra được CÁC BÀI HỌC cho doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay:
1. Tập trung vào lợi thế cốt lõi, tránh đầu tư dàn trải
– Bài học từ Intel: đầu tư tràn lan, xây nhà máy trước khi có khách hàng thực sự → dẫn đến lãng phí vốn.
– Rà soát lại danh mục kinh doanh, giữ vững mảng cốt lõi có lợi thế cạnh tranh.
2. Quản trị tinh gọn và kỷ luật tài chính
– Cắt giảm tầng quản lý trung gian không cần thiết.
– Minh bạch và kỷ luật tài chính: “đầu tư phải sinh lợi, không chi tiêu cảm tính”.
– Tăng cường ứng dụng công nghệ số để tối ưu quy trình, giảm chi phí vận hành.
3. Đầu tư vào công nghệ & đổi mới sáng tạo
Intel sa sút vì chậm chân trong công nghệ chip tiên tiến và bỏ lỡ cuộc chơi AI. Doanh nghiệp cần:
– Chủ động áp dụng công nghệ mới (AI, dữ liệu lớn, tự động hóa).
– Xây dựng bộ phận R&D phù hợp với quy mô.
– Đổi mới sản phẩm/dịch vụ liên tục để đón đầu xu hướng tiêu dùng.
4. Quản trị rủi ro và chiến lược linh hoạt
– Luôn có kịch bản B/C trong kế hoạch kinh doanh.
– Đánh giá rủi ro từ thị trường, chính sách, và công nghệ ngay từ giai đoạn lập kế hoạch.
– Giữ khả năng linh hoạt điều chỉnh theo biến động kinh tế – đặc biệt trong bối cảnh bất ổn toàn cầu.
5. Xây dựng thương hiệu và niềm tin với thị trường
Intel từng có “Intel Inside” – thương hiệu gắn liền niềm tin, nhưng đã đánh mất ưu thế khi chậm đổi mới.
– Đầu tư vào thương hiệu uy tín, sản phẩm chất lượng ổn định.
– Gắn kết khách hàng bằng sự minh bạch, cam kết thực thi.
– Lấy chữ tín làm tài sản lớn nhất trong cạnh tranh dài hạn.
Trong giai đoạn hiện nay mỗi doanh nghiệp cần TẬP TRUNG-KỈ LUẬT – ĐỔI MỚI – LINH HOẠT – XÂY DỰNG UY TÍN.
Đây là 5 trụ cột để giúp tránh vết xe đổ của Intel và tạo nền tảng vững chắc để phát triển bền vững trong bối cảnh cạnh tranh và biến động toàn cầu.
